متن قطعنامۀ فعالان مدنی به حمایت از اصلاحات و تغییر اساسی در نهادهای اکادمیک و تحصیلات عالی کشور

واقعیت ها و تجارب تاریخی نشان داده است که دانشگاه ها و نهادهای آموزشی و اکادمیک در اکثر کشورهای جهان هسته و مرکز پرورش نخبگان، بازتولید خرد و آگاهی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده و زمینه ساز توسعه و پیشرفت گردیده اند. با تحولاتی که پس از سال 2001 در اثر تلاش های جامعۀ جهانی و با اراده و پشتکار نیروهای مختلف سیاسی افغانستان به وقوع پیوست، انتظار برآن بود که عرصۀ آموزش و تحصیلات عالی شاهد تحولات و پیشرفت های چشمگیر و عمیقی باشد تا از یک طرف بتواند کمبود نیروهای متخصص در عرصه های مختلف انکشافی و اجتماعی، فرهنگی را برطرف سازد و از طرف دیگر، تحصیلکردگان، نخبگان و دانش آموختگان فارغ از دانشگاه ها و نهادهای اکادمیک بتوانند در راستای ایجاد تعامل پایدار در بین شهروندان و اقشار مختلف کشورنقش مؤثر و عملی داشته باشند. اما متاسفانه، رویدادهای اسفبار و دردناک سال های اخیر در دانشگاه ها نشان داد که اکثر نهادهای اکادمیک و علمی با کمبود کادرهای علمی، نصاب کهنه و غیرمعیاری، ضعف امکانات تکنولوژیک و ارتباطی روبرو می باشند.

موجودیت چنین مشکلاتی منجر به شکل گیری و نهادینه سازی یک سلسله رفتارهای ضد ارزشی و پوچ نظیر تعصب ورزی، تبعیض و رفتارهای غیراخلاقی گردیده است. موارد رفتارهای نادرست و غیرانسانی برخی استادان و مسؤولان دانشگاه ها و نهادهای اکادمیک بیش از حد زیاد است و بدون تردید، هر فردی اگر روزگاری را در یکی از نهادهای آموزشی دولتی سپری کرده باشد، حکایت ها وداستان های ناگفتۀ فراوانی درسینه دارد. اما دانشجویان نمی توانند بنا به علت های مختلف واقعیت ها را بیرون دهند.

به ادامۀ موارد نادر اعتراضات و فعالیت های دادخواهانه ای که تاکنون از سوی گروه ها و نهادهای دانشجویی راه اندازی شده اند، مورد بسیار عینی و متأخر آن خیلی تکان دهنده است. جمع وسیعی از دانشجویان دانشگاه کابل از چهار روز قبل بدین سو به خاطر تأمین عدالت و اصلاح و تغییر اساسی درسیستم، لوایح و ساختار نهادهای اکادمیک دست به اعتصاب غذایی و اعتراض گسترده زده اند. در صحبتی که اکثر اعضای فعالان مدنی با نمایندگان این جمع داشته اند، دریافت می­شود که برخلاف شایعات بی بُنیادی که یک عده به راه انداخته اند و آگاهانه تلاش کرده اند که این حرکت عظیم دانشجویی را حرکت قومی جلوه دهند، این فعالان دریافته اند که در واقع، دانشجویان معترض به شدت از بی عدالتی، تعبیض و تعصب متضرر شده اند و تاجایی که ناگزیر گردیده اند با تحمل همۀ دشواری ها به قیمت جان شان، دست به این اعتصاب غذایی زدند. چنان که درجریان این اعتصاب دوامدار و هدفمند، تاکنون وضعیت صحی چندین تن از اعتصاب کنندگان وخیم گردیده و برای نجات به شفاخانه ها انتقال داده شده اند.

ما جمع فعالان مدنی که متشکل از نمایندگان شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشری افغانستان هستیم، با اعلام حمایت صریح از اقدام شجاعانۀ دانشجویان معترض، موارد ذیل را به عنوان خواست قطعی و تغییرناپذیر خود اعلام می داریم و آماده ایم که تا آخرین لحظه برای برآورده شدن خواست های مشروع و به حق دانشجویان قربانی تعصب و تبعیض به مبارزۀ مدنی و دموکراتیک خود ادامه دهیم:

1.     رسیدگی فوری به خواست ها و پیشنهادات قانونی دانشجویان و اقدام عملی برای پایان بخشیدن به اعتراضات آنها؛

2.     نهادینه سازی سیستم شفاف و عادلانه برای تأمین لیاقت، تخصص و شایسته سالاری در استخدام و تقرر کدرهای علمی و کارکُنان اداری-مسلکی نهادهای اکادمیک؛ 

3.     توجه جدی و اقدام عملی در راستای معیاری سازی، بازنگری، تعدیل و انکشاف نصاب آموزشی نهادهای تحصیلی- آموزشی کشور؛ 

4.     بررسی و پیگیری موارد مشخص رفتارهای تعصب آمیز و کین­خواهانۀ استادان و مسؤولان نهادهای آموزشی و تأدیب، تنبیه و اخراج چنین افرادی از نهادهای آموزشی؛ 

5.     حمایت قاطع و جدی از حق آزادی بیان و فضای دموکراتیک و گفت­وگوی باز برای دانشجویان در داخل دیپارتمنت ها و فضای عمومی تحصیلی.

 با احترام،
فعالان جامعۀ مدنی و حقوق بشری
4جوزای 1392، کابل